Wat is het verschil en wat past bij jouw woning?
Bij het inrichten of verduurzamen van je woning is het belangrijk om te bepalen hoe je de ruimtes gaat verwarmen. Kies je voor hoofdverwarming, die de volledige warmtebehoefte dekt, of voor bijverwarming, die alleen extra comfort biedt? Op deze pagina leggen we het verschil uit, hoofdverwarming of bijverwarming, bespreken we de mogelijkheden en helpen we je de beste keuze te maken.
Let er daarbij op of je huis geschikt is voor hoofdverwarming of bijverwarming, bijvoorbeeld qua isolatie en opbouwhoogte.
Het kiezen van het juiste type verwarming is vaak een flinke investering, maar het kan ook een slimme investering zijn voor de toekomst. Zo draagt een goed gekozen systeem bij aan energiebesparing, waardevermeerdering en een duurzamer huis.
🔗 Lees ook onze uitgebreide pagina over verwarmen van je woning voor alle mogelijkheden en systemen.
Wat is hoofdverwarming?
Hoofdverwarming is het centrale verwarmingssysteem dat het grootste deel van de warmte in een woning levert. Hoofdverwarming betekent dat dit systeem de primaire warmtebron in huis is, in tegenstelling tot bijverwarming die slechts aanvullend wordt gebruikt.
Dit kan op verschillende manieren, afhankelijk van het type verwarming. Denk hierbij aan traditionele radiatoren, een vloerverwarmingssysteem of volledig elektrische verwarmingssystemen. Elk type verwarming heeft zijn eigen voordelen en kenmerken:
- Vloerverwarming als hoofdverwarming
- Radiatoren aangesloten op een cv-ketel of warmtepomp
- Volledig elektrische verwarmingssystemen
Kenmerken van vloerverwarming als hoofdverwarming:
- Verwarmt de hele woning.
- Vaak uitgevoerd als lage temperatuur verwarming (35–45 °C water).
- Vereist een goed geïsoleerde woning om warmteverlies te voorkomen.
- Buizen worden vaak gelegd met een hart-op-hart afstand van 10 cm voor een gelijkmatige warmteverdeling.
- Kan direct aangesloten worden op bestaande leidingen of als volledig nieuw systeem worden aangelegd.
Vloerverwarming werkt door het gelijkmatig verdelen van warmte over de hele vloer, waardoor het efficiënter gebruikmaakt van energie bij lagere temperaturen. Bij watergedragen vloerverwarming stroomt warm water door leidingen in de vloer, wat essentieel is voor een energiezuinige hoofdverwarming. Dankzij goede isolatie kan de vloerverwarming zijn maximale capaciteit benutten, wat zorgt voor een duurzame en comfortabele woning. Een laag temperatuur systeem is hierbij belangrijk, omdat het bijdraagt aan een lager energieverbruik en een beter binnenklimaat.
Bij vloerverwarming als hoofdverwarming wordt de hele vloer gebruikt als warmtebron. Dit kan elektrisch, met een cv-ketel op stroom, via een warmtepomp of met stadsverwarming. Watergedragen vloerverwarming is hierbij een veelgekozen optie vanwege de gelijkmatige warmteverdeling en het comfort.
Voorbeeld: In een nieuwbouwwoning met vloerverwarming als hoofdverwarming kan de cv-ketel volledig vervallen en wordt warmte geleverd door een warmtepomp. De warmte wordt gelijkmatig verdeeld, waardoor er geen koude zones ontstaan.
👉 Bekijk hier alle energiezuinige verwarmingssystemen en ontdek welke past bij jouw woning.
Wat is bijverwarming?
Bijverwarming wordt gebruikt om specifieke ruimtes extra te verwarmen, vaak naast een bestaand hoofdverwarmingssysteem. In de praktijk wordt bijverwarming meestal toegepast in één bepaalde ruimte of bepaalde ruimte in huis, zoals de badkamer. Vloerverwarming is in dit geval waarschijnlijk bedoeld als bijverwarming, omdat de capaciteit vaak niet voldoende is om het hele huis te verwarmen. Het is daarom belangrijk om goed onderzoek te doen naar de capaciteit van het systeem voordat je kiest voor bijverwarming. Denk aan:
- Elektrische kachels
- Infraroodpanelen
- Vloerverwarming in de badkamer
Kenmerken van vloerverwarming als bijverwarming:
- Wordt vaak toegepast in specifieke ruimtes zoals de badkamer, keuken of werkkamer.
- Lagere aanlegkosten dan hoofdverwarming.
- Hart-op-hart afstand van de buizen meestal 15–20 cm, waardoor het systeem minder vermogen levert.
- Sneller te installeren, vaak zonder ingrijpende verbouwing.
Voorbeeld: In een woning met traditionele radiatoren wordt in de badkamer elektrische vloerverwarming aangelegd. Deze gaat alleen aan als de ruimte in gebruik is, waardoor de energiekosten laag blijven.
Bijverwarming is ideaal als je extra comfort wilt in bijvoorbeeld een badkamer, thuiskantoor of hobbyruimte.
Gratis stappenplan Gasloos Wonen
Ontvang het laatste nieuws over gasloos wonen in je inbox, zodat je direct kunt beginnen met verduurzamen.
Wanneer kies je voor hoofdverwarming?
Hoofdverwarming is geschikt voor woningen die goed geïsoleerd zijn en waar het verwarmingssysteem gelijkmatige warmte door het hele huis moet leveren. Het is belangrijk om te beoordelen of de woning goed geïsoleerd is en of het huis geschikt is voor hoofdverwarming. In eerste instantie moet de ondervloer voldoende geïsoleerd zijn voordat je kiest voor hoofdverwarming. Denk hierbij aan:
- Nieuwbouwwoningen met hoge isolatiewaarden
- Woningen die volledig van het gas af gaan
- Huizen waar lage temperatuur verwarming (LTV) mogelijk is
Bij renovaties kan het interessant zijn om bestaande radiatoren te vervangen door vloerverwarming als hoofdverwarming, zeker in combinatie met een warmtepomp of elektrische cv-ketel.
Wanneer kies je voor bijverwarming?
Bijverwarming kan een slimme keuze zijn als:
- Je bepaalde kamers weinig gebruikt
- Je een extra warmtebron wilt voor koude dagen
- Je alleen specifieke zones wilt verwarmen voor comfort
Bijverwarming is ideaal om specifieke ruimtes snel op de gewenste temperatuur te brengen. Het kan helpen om je woning snel op temperatuur te brengen, bijvoorbeeld als je na thuiskomst direct een behaaglijke temperatuur wilt creëren.
Het kan ook een energiezuinige oplossing zijn, vooral wanneer je kiest voor
Vloerverwarming: hoofd- of bijverwarming?
De keuze tussen vloerverwarming als hoofd- of bijverwarming hangt af van meerdere factoren:
Isolatie van de woning – Een goed geïsoleerde woning houdt warmte langer vast en maakt hoofdverwarming met vloerverwarming mogelijk.
Type vloer – Houten vloeren en PVC hebben andere warmteoverdracht dan tegels.
Hart op hart afstand – Hoe dichter de buizen bij elkaar liggen, hoe geschikter als hoofdverwarming.
Warmtebron – Een warmtepomp werkt perfect samen met laag temperatuur verwarming zoals vloerverwarming.
Gebruik van de ruimte – Een woonkamer vraagt andere warmte dan een logeerkamer.
📌 Tip: Lees meer over duurzame verwarmingsopties op onze Verwarmen pagina.
Voordelen van vloerverwarming als hoofdverwarming
Geschikt voor geïsoleerde woningen en nieuwbouw
Warme voeten en gelijkmatige warmteverdeling in de hele ruimte
Energiezuinige manier van verwarmen, vooral in combinatie met een warmtepomp of zonnepanelen
Geen zichtbare radiatoren, wat meer vrijheid geeft in interieurindeling
Minder luchtcirculatie, dus minder stof in huis
Voordelen van vloerverwarming als bijverwarming
- Snelle opwarming van een specifieke ruimte
- Relatief lage investering vergeleken met volledige hoofdverwarming
- Ideaal voor kleine of minder vaak gebruikte ruimtes
- Gemakkelijk te installeren bij renovatie of als extra comfort in de badkamer
Slimme investering: terugverdientijd en besparing
De investering voor hoofd- of bijverwarming hangt af van het systeem, de energiebron en de installatiekosten. Hoofdverwarming vergt meestal een flinke investering, maar kan op termijn voordeliger zijn door lagere energiekosten, vooral bij gebruik van duurzame warmtebronnen zoals een warmtepomp. Het is belangrijk te weten dat je deze investering terug gaat verdienen door energiebesparing. Vloerverwarming is bovendien een duurzame comfortabele oplossing, zeker in combinatie met goede isolatie.
Indicatieve prijzen:
- Hoofdverwarming: € 50–€ 70 per m² inclusief installatie.
- Bijverwarming: € 40–€ 60 per m² inclusief installatie.
De investering kan zich terugverdienen door een lagere energierekening, vooral wanneer je overstapt op een energiezuinige warmtebron zoals een warmtepomp. Je zult uiteindelijk aanzienlijk gaan besparen op de energierekening, zeker als je woning goed is voorzien van isolatie. Bij goed geïsoleerde woningen kan de besparing oplopen tot € 140 per jaar, wat de terugverdientijd verkort tot gemiddeld 10–15 jaar. Goede isolatie is essentieel om maximale besparing te behalen en optimaal te profiteren van vloerverwarming.
📌 Lees meer over duurzaam verwarmen zonder gas en hoe je de overstap maakt.
Gelijkmatige warmte en comfort
Zowel hoofd- als bijverwarming met vloerverwarming hebben één ding gemeen: de warmte wordt gelijkmatig verdeeld over het vloeroppervlak, waardoor de warmte gelijkmatig door de ruimte verspreid wordt.
In plaats van warme en koude plekken in de kamer, krijg je een constante temperatuur en een aangename warmte van onderaf, wat zorgt voor warme voeten.
Voordelen voor de luchtkwaliteit:
- Minder luchtcirculatie, waardoor stof en allergenen minder snel rondzweven.
- Geen zichtbare radiatoren, waardoor schoonmaken makkelijker wordt.
Warmtebeleving:
Mensen ervaren vloerverwarming als zeer comfortabel, omdat je voeten altijd warm zijn en de warmte op natuurlijke wijze opstijgt. Daarnaast zorgt vloerverwarming voor een aangename temperatuur in huis, waardoor het leefklimaat prettig en comfortabel blijft.
Energiezuinige combinaties
Een populaire keuze is vloerverwarming gecombineerd met zonnepanelen. Zo gebruik je zelf opgewekte stroom voor je verwarming, wat je energierekening verlaagt. Elektrische verwarming is hierbij een energiezuinige optie, vooral geschikt voor kleinere ruimtes zoals de badkamer, terwijl watergedragen vloerverwarming vaak wordt ingezet voor het verwarmen van het hele huis.
Ook hybride systemen, zoals een warmtepomp samen met een cv-ketel, worden steeds vaker toegepast om energie te besparen. Hierbij kunnen andere warmtesystemen, zoals radiatoren of elektrische verwarming, gecombineerd worden met vloerverwarming voor een optimaal resultaat. Door het verduurzamen van het huis waardoor de energierekening daalt, zorgen deze combinaties voor een comfortabel en energiezuinig binnenklimaat.
Installatiemethoden hoofdverwarming of bijverwarming
Bij het installeren van vloerverwarming heb je verschillende opties. Het is belangrijk om het juiste type vloer te kiezen, omdat dit invloed heeft op de warmtegeleiding en het comfort. Tegels en natuursteen zijn ideaal, maar ook houten vloeren kunnen geschikt zijn mits je let op de compatibiliteit met vloerverwarming.
Vloerverwarming verwijst naar het systeem van verwarmingsleidingen die onder de vloer worden aangebracht. De positie en diepte van deze verwarmingsleidingen zijn essentieel voor een efficiënte warmteafgifte. Bij het leggen van de buizen is de hartafstand, oftewel de afstand tussen de leidingen, van groot belang. Experts raden een hartafstand van 120 mm aan om een gelijkmatige warmteverdeling te waarborgen.
Hiermee installeer je een efficiënte en comfortabele vloerverwarming, afgestemd op het gekozen type vloer en de juiste positionering van de verwarmingsleidingen.
Natbouwsysteem:
De leidingen worden in een cementdekvloer gelegd, waarbij warm water door de leidingen stroomt om de ruimte te verwarmen. Dit zorgt voor een grote warmteopslagcapaciteit en een gelijkmatige verdeling, maar heeft een langere opwarmtijd. Dit systeem is ideaal voor nieuwbouw en maakt het mogelijk om de maximale capaciteit van vloerverwarming optimaal te benutten.
Droogbouwsysteem:
De leidingen worden in speciale isolatieplaten gelegd, zonder dat er cement overheen komt. Dit systeem warmt sneller op en is lichter, ideaal voor renovatie. Isolatie speelt hierbij een belangrijke rol: goede isolatie is essentieel om het droogbouwsysteem efficiënt te laten werken en om warmteverlies te minimaliseren.
Infrezen:
Bij renovatie kan vloerverwarming in een bestaande dekvloer worden gefreesd. Zo blijft de vloerniveauverhoging minimaal. Een ander nadeel van infrezen is dat de verwarmingsleidingen hierdoor hoger in de dekvloer komen te liggen, wat de warmteverdeling minder optimaal maakt. Daarnaast bestaat het risico dat bij het infrezen bestaande verwarmingsleidingen of waterleidingen worden beschadigd.
Geschikte vloerafwerkingen:
- Tegels: uitstekende warmtegeleiding.
- PVC: lage warmteweerstand, geschikt voor vloerverwarming.
- Hout: kies voor stabiele houtsoorten en let op uitzetting.
- Laminaat: alleen geschikt bij lage temperaturen.
Traditionele radiatoren of vloerverwarming?
Traditionele radiatoren zijn snel warm en gemakkelijk te vervangen, maar bieden minder gelijkmatige warmte dan vloerverwarming.
Voor bestaande woningen met minder isolatie kan een combinatie van vloerverwarming en radiatoren de beste keuze zijn.
Iets voor jouw woning?
Of je kiest voor hoofdverwarming of bijverwarming hangt af van je woonsituatie, isolatiewaarde en comfortwensen. Hoofdverwarming zorgt voor constante warmte in de hele woning, terwijl bijverwarming ideaal is voor extra comfort in specifieke ruimtes. Hiermee bereik je dat je woning comfortabel en energiezuinig wordt.
Als je vloerverwarming gaat aanleggen, is het belangrijk om je goed voor te bereiden en te zorgen voor de juiste systemen en isolatie. Vloerverwarming laat monteren is bovendien een duurzame keuze die bijdraagt aan een efficiënte en comfortabele verwarming.
Wil je meer weten? Bekijk dan onze complete handleiding over verwarmen en verduurzamen van je woning. Vloerverwarming is een goed alternatief voor traditionele radiatoren.
